Δίκτυο Ίκαρος

To ICT4EE ήταν η δεύτερη εκδήλωση υψηλού επιπέδου σχετικά με τις ΤΠΕ για την εξοικονόμηση ενέργειας και διοργανώθηκε από την Γενική Διεύθυνση της Κοινωνίας της Πληροφορίας σε Ευρωπαϊκό επίπεδο σε συνεργασία με την Ισπανική προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η εκδήλωση αυτή πραγματοποιήθηκε στις 23 και 24 Φεβρουαρίου το 2010 στις Βρυξέλλες συγκεντρώνοντας αρμόδιους φορείς και ειδικούς επί των ΤΠΕ στα πλαίσια της εξοικονόμησης ενέργειας.

Το EUROCITIES με αυτό το κείμενο θέλει να σχολιάσει και να προσθέσει σε όλα όσα λέχθηκαν στην εκδήλωση αυτή. Στην εκδήλωση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνώρισε το ρόλο των δημοσίων αρχών για την διαμόρφωση στους πολίτες των μία ενεργειακά αποδοτική συμπεριφορά. Ωστόσο, το EUROCITIES πιστεύει ότι είναι πλέον αναγκαίο να ληφθεί ένα βήμα περαιτέρω και να συμμετέχουν περισσότερο οι πόλεις σε μελλοντικές δραστηριότητες και να προσφέρουν περισσότερη υποστήριξη για τις τοπικές πρωτοβουλίες που μπορούν να αλλάξουν τη συμπεριφορά των πολιτών

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Η τεχνολογία συχνά χαρακτηρίζεται ως απαραίτητη για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και είχε επισημανθεί ως ένας βασικός καταλύτης της μακροπρόθεσμες λύσεις στην Αναφορά Stern. Οι νέες και καινοτόμες χρήσεις της Τεχνολογίας Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της εξοικονόμησης ενέργειας. Ο Ευρωπαϊκός τομέας των ΤΠΕ αποτελεί μόλις το 2% των συνολικών εκπομπών, αλλά μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης καθώς και στην αλλαγή της ενεργειακής συμπεριφοράς και σε άλλους τομείς, όπως στην εφοδιαστική και στις μεταφορές.

Με τη δεύτερη ανακοίνωσή της για την κινητοποίηση των ΤΠΕ για τη διευκόλυνση της μετάβασης σε μια ενεργειακά αποδοτική οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα (COM (2009) 111 τελικό), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνώρισε το σημαντικό ρόλο που μπορούν να παίξουν οι δημόσιες αρχές στο να ενθαρρύνουν μία κοινωνική συμπεριφορά που θα έχει ως αποτέλεσμα εξοικονόμηση ενέργειας και μείωσης των εκπομπών άνθρακα.

Είναι πλέον αναγκαίο να ληφθεί ένα βήμα περαιτέρω και να συμμετέχουν περισσότερο οι πόλεις σε μελλοντικές δραστηριότητες και να προσφέρουν περισσότερη υποστήριξη για τις τοπικές πρωτοβουλίες που μπορούν να αλλάξουν τη συμπεριφορά των χρηστών.

Αυτό είναι το υπόβαθρο για την πρωτοβουλία μας για τον Πράσινο Ψηφιακό Χάρτη (Green Digital Charter) του EUROCITIES. Ο Χάρτης θα περιλαμβάνει προτάσεις για δράσεις μείωσης των εκπομπών από τις ΤΠΕ, αλλά πιο σημαντικά για την αναδιάρθρωσης του ρόλου τις ΤΠΕ που μπορεί να φέρει ως αποτέλεσμα την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης και τη μείωση το συνολικό αποτύπωμα άνθρακα. Μέσω αυτής της πρωτοβουλίας, οι πόλεις θα συμφωνήσουν στις βασικές αρχές και θα συμβάλλουν σημαντικά στους ενεργειακούς στόχους που έχουν τεθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Παρακάτω περιγράφονται τέσσερις βασικοί ρόλοι που μπορούν να παίξουν οι πόλεις που θα πρέπει να υποστηρίζονται και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

· Οι πόλεις ως ψηφιακές πλατφόρμες - Οι πόλεις μπορούν να παρέχουν βασικές πλατφόρμες για τη μεγιστοποίηση της οικονομικής,κοινωνικής και περιβαλλοντικής ευημερίας. Επίσης, μπορούν να ευκολύνουν την αλλαγή προς μια πιο βιώσιμη συμπεριφορά μεταξύ όλων των τμημάτων της κοινότητας, όπως οι τελικοί χρήστες, επιχειρήσεις ή η διοίκηση των ιδίων των πόλεων.

· Ολοκληρωμένες προσεγγίσεις και λύσεις μεγάλης κλίμακας - Οι πόλεις μπορούν να παρέχουν την κρίσιμη μάζα χρηστών καθώς και την υποδομή και την υποστήριξη της πολιτικής για πιλοτικές υπηρεσίες και καινοτόμες προσεγγίσεις. Εφαρμόζοντας μία τέτοια τακτική σε μεγάλη κλίμακα επιταχύνει την αφομοίωση. Η επίδειξη των οικονομικών οφελών σε μεγάλη κλίμακα και σε πραγματικές καταστάσεις ενθαρρύνει επένδυση οδηγώντας σε ευρύτερη εφαρμογή.

· Νέες συνεργασίες – Νέες συνεργασίες μεταξύ του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στα πλαίσια της τοπικής αυτοδιοίκησης μιας πόλης είναι σημαντική για μία ολοκληρωμένη προσέγγιση που θα επιτρέψει τη απαραίτητη μετατροπή. Σε τοπικό επίπεδο, θα είναι απαραίτητη η κοινή ιδιοκτησία των βασικών ηγετικών ρόλων, τόσο στο δημόσιο τομέα και στον τομέα των επιχειρήσεων, για να αποδειχθεί το υψηλότερο δυνατό επίπεδο δημόσιας δέσμευσης για την «πράσινη ψηφιακή ατζέντα».

· Οι πόλεις μπορούν να οδηγήσουν με πρακτικό παράδειγμα - Ο δημόσιος τομέας, ιδιαίτερα οι αστικές κοινότητες όπου η πλειοψηφία των πολιτών εργάζονται ή διαμένουν, μπορούν να υποστηρίξουν τη μετάβαση σε ένα μέλλον χαμηλών εκπομπών άνθρακα απλά γίνοντας παραδείγματα τόσο για τον ιδιωτικό τομέα και για τους ιδιώτες.

Οι πόλεις ως ψηφιακές πλατφόρμες

Με περίπου το 75% των Ευρωπαίων να ζουν σε πόλεις, είναι σαφές ότι οι αρχές της πόλης μπορούν να διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στη μείωση των ρυπαρών εκπομπών. Αυτό αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο και έχει ήδη αποδειχθεί μέσω της επιτυχίας των πρωτοβουλιών, όπως την Διακήρυξη για την Κλιματική Αλλαγή του EUROCITIES και την Συμφωνία των Δημάρχων της ΕΕ.

Η τεχνολογική πρόοδος κατέστησε δυνατό για τα σύνθετα συστήματα, όπως είναι οι συγκοινωνίες, να διαχειρίζονται με ριζικά διαφορετικούς τρόπους. Υψηλή συνδεσιμότητα - με την ανάπτυξη των ευρυζωνικών συνδέσεων, ασύρματα, και όλο και πιο έξυπνες αστικές υποδομές - είναι ευρέως αποδεδειγμένο πλέον ως προϋπόθεση για τον περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στις πόλεις.

Οι πόλεις, εκτός από την μείωση των τοπικών εκπομπών λόγω της ΤΠΕ και την ανανέωση των συστημάτων που διαχειρίζονται, μπορούν να συμβάλουν σε μια «πράσινη μετατόπιση» στη συμπεριφορά. Η έρευνα υπογραμμίζει ότι κατά τη συζήτηση των στρατηγικών για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, τα ζητήματα είναι συχνά πολύ μεγάλα, γεγονός που καθιστά δύσκολο να διαιρεθούν σε συγκεκριμένα και διαχειρίσιμα βήματα. Η απευθείας μέτρηση των εκπομπών και τη χρήση ενέργειας από ένα νοικοκυριό ή μία επιχείρηση είναι σήμερα πολύ δύσκολη, γεγονός που καθιστά δύσκολο να διαμορφωθούν κατάλληλα τα μέτρα που μπορούν να ληφθούν. Συνειδητή επιλογή και καινοτομία με γνώμονα τον χρήστη για την αντιμετώπιση των εκπομπών είναι δυνατό μόνο με ακριβείς μετρήσεις, και ευρεία εξάπλωση των έξυπνων συστημάτων μέτρησης. Περαιτέρω έρευνα σε αυτούς τους τομείς θα συμβάλει επίσης στην αντιμετώπιση των αναδυόμενων κοινωνικών ζητημάτων, όπως η ενεργειακή πενία των φτωχών ομάδων, επιτρέποντας συνειδητή επιλογή μεταξύ διαφορετικών παρόχων και τη λήψη ατομικών δράσεων για τη μείωση του ενεργειακού κόστους.

Οι πόλεις μπορούν να παρέχουν, κατά συνέπεια, τις απαραίτητες πλατφόρμες για τη μεγιστοποίηση της οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντολογικής ευημερίας των κοινοτήτων, και για να καταστεί δυνατή την αλλαγή προς μια πιο βιώσιμη συμπεριφορά μεταξύ όλων των τμημάτων της κοινότητας, όπως τους τελικούς χρήστες, επιχειρήσεις ή τις διοικήσεις των ίδιων των πόλεων.

Μια πόλη που προσφέρει την απαραίτητη ψηφιακή υποδομή και υπηρεσίες μπορεί να επιτύχει περισσότερα εστιάζοντας στις θετικές επιπτώσεις που προσφέρουν οι ΤΠΕ για το περιβάλλον, παρέχοντας τη δυνατότητα της μέτρησης και της μείωσης των εκπομπών και την παροχή της ψηφιακής πλατφόρμας για μια χαμηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα κοινωνίας και οικονομίας. Για παράδειγμα, το ολοκληρωμένο «Ψηφιακός Σχεδιασμός», το οποίο θεωρεί την ΤΠΕ ως στοιχείο όλων των τομέων της αστικής πολιτικής, όπως οι μεταφορές, η στέγαση και τις δημόσιες υπηρεσίες, μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που συνδέονται οι κοινότητες και την σχέση των κοινοτήτων με το περιβάλλον.

Για τους λόγους αυτούς, πιστεύουμε ότι η σχεδιαζόμενη Ευρωπαϊκή Σύσταση της Επιτροπής σχετικά με τις ΤΠΕ & Ενεργειακής Απόδοσης θα πρέπει να περιλαμβάνει μια ισχυρή αναφορά στο ρόλο των πόλεων ως ψηφιακές πλατφόρμες, και ότι οι σχετικές δραστηριότητες πρέπει να είναι υποψήφιες για υποστήριξη μέσω των μηχανισμών χρηματοδότησης, όπως το Πρόγραμμα Υποστήριξη Πολιτικής των ΤΠΕ.

Πιο συγκεκριμένα, η σχεδιαζόμενη σύσταση θα πρέπει να συμβουλεύει τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν την ανάπτυξη ανοιχτών αστικών πλατφόρμων και κοινοτήτων ώστε να μπορεί να μοιράζεται η γνώση και online εργαλεία, και να εκδοθούν οδηγεί καλής πρακτικής για την ενεργειακή απόδοση για τους κύριους τομείς όπως οι μεταφορές.

Ολοκληρωμένες προσεγγίσεις και λύσεις μεγάλης κλίμακας

Τεχνολογικές λύσεις πολύ συχνά χρησιμοποιούνται μόνο σε μικρά πιλοτικά έργα ή σε ένα πολύ συγκεκριμένο πλαίσιο. Την ίδια στιγμή, πολλές από τις σημερινές κυβερνητικές στρατηγικές της καταπολέμησης της αλλαγής του κλίματος δεν αναγνωρίζουν το δυναμικό των ΤΠΕ ως φορέας αλλαγής για όλους τους τομείς. Εκ τούτου, υπάρχει ανάγκη για αντικαταστάσιμες λύσεις μεγάλης κλίμακας και ολοκληρωμένες προσεγγίσεις που προσδιορίζουν πώς οι ΤΠΕ μπορούν να υποστηρίξουν όλες τις κοινότητες στη μείωση των εκπομπών και την αλλαγή.

Και πάλι, οι πόλεις αποτελούν ζωτικής σημασίας εταίρους για την παροχή αυτή. Οι πόλεις μπορούν να παρέχουν την κρίσιμη μάζα χρηστών καθώς και την υποδομή και την υποστήριξη της πολιτικής για πιλοτικές υπηρεσίες και καινοτόμες προσεγγίσεις. Η αποδοχή της αγοράς και η ζήτηση των νέων τεχνολογιών είναι πάντα ένα ζήτημα. Η διαχείριση της εισαγωγής των νέων τεχνολογιών εξοικονόμησης ενέργειας σε μεγάλη κλίμακα επιταχύνει τη αποδοχή τους στην αγορά. Εφαρμόζοντας μία τέτοια τακτική σε μεγάλη κλίμακα επιταχύνει την αφομοίωση. Η επίδειξη των οικονομικών οφελών σε μεγάλη κλίμακα και σε πραγματικές καταστάσεις ενθαρρύνει επένδυση οδηγώντας σε ευρύτερη εφαρμογή.

Αυτό έχει σημασία κυρίως για την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων που θα επέτρεπαν την μέτρηση της χρήσης της ενέργειας σε πραγματικό χρόνο για μια κρίσιμη μάζα χρηστών, παράγοντας σχετική πληροφορία και αύξηση της προβολής των εν λόγω λύσεων και διασφαλίζοντας διαφάνεια στη διαχείριση τους.

Οι πόλεις επίσης αποτελούν σημεία διασύνδεσης για τα ευφυή δίκτυα, για τον κλάδο των ΤΠΕ και για άλλους σχετικούς τομείς όπως οι μεταφορές και στέγαση. Είμαστε επίσης σε θέση να προσφέρουμε, μέσω «πράσινων» πρακτικών προμηθειών που θα ενισχύουν τη ζήτηση της αγοράς. Υπάρχει λοιπόν ανάγκη οι τοπικές αυτοδιοικήσεις των πόλεων να θεσπίσουν ένα πλαίσιο δράσης για την προώθηση της καινοτομίας και να διευκολύνει την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών στην αγορά. Το εν λόγω πλαίσιο πρέπει να είναι κατανοητό για όλους τους πολίτες, τις επιχειρήσεις και τις δημόσιες αρχές. Μπορούν να επιτύχουν μία ισορροπία μεταξύ του ορισμού της δράσης και να καταστεί την καινοτομία. Μπορούν επίσης να εξασφαλίσουν κοινούς τρόπους προσέγγισης και να κάνουν τις λύσεις αναπαραγόμενες.

Μόλις εμπεδωθούν τα τοπικά μέτρα μεγάλης κλίμακας με επιτυχία, μπορούν εύκολα να εφαρμοστούν και αλλού και να δημιουργήσουν σημαντικές δευτερογενείς αποτελέσματα. Αυτό είναι καλύτερο να γίνεται σε τοπικό επίπεδο, αλλά θα έχει επιτυχία μόνο με την κατάλληλη υποστήριξη από την ΕΕ και τα κράτη μέλη.

Το EUROCITIES ζητεί κονδύλια της ΕΕ για τη στήριξη και την ανάδειξη δράσεων της πόλης για τον έλεγχο, τη μέτρηση και την προώθηση πρωτοβουλιών εξοικονόμησης ενέργειας, ενθαρρύνοντας παράλληλα δράσεις που χτίζουν την ευαισθητοποίηση και ηγεσία.

Συνιστούμε επίσης ότι η Επιτροπή περιλαμβάνει ένα υποχρεωτικό στοιχείο για την «πράσινες ψηφιακές» δράσεις στο πλαίσιο του Πλάνου Δράσεις της Συμφωνίας των Δημάρχων για την Βιώσιμη Ενέργεια.

Νέες Συνεργασίες

Η ενεργοποίηση της μετάβασης σε μια οικονομία της γνώσης με χαμηλές εκπομπές άνθρακα απαιτεί σημαντικές επενδύσεις. Αυτό περιλαμβάνει επενδύσεις σε πλέον αποδοτικά δίκτυα ηλεκτροδότησης και ενεργειακά αποδοτικές κατοικίες, αλλά και στην επόμενη γενιά ευρυζωνικών υποδομών που είναι απαραίτητες για την προσφορά υπηρεσιών χαμηλών εκπομπών άνθρακα, είτε στους τομείς της υγείας, της εκπαίδευσης, της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης ή του ηλεκτρονικού εμπορίου. Σημαντικές αρχικές επενδύσεις θα φέρουν καρπό μακροπρόθεσμα στην αγορά εργασίας στην Ευρώπη. Η μελλοντική παραγωγικότητα και την ευημερία σε μια κοινωνία χαμηλών εκπομπών άνθρακα εξαρτάται από την υποδομή αυτή.

Η μετάβαση σε μια κοινωνία χαμηλών εκπομπών άνθρακα θα πρέπει να λάβει χώρα σε τοπικό επίπεδο και αν ο κόσμος και ο ιδιωτικός τομέας εργάζονται από κοινού. Οι δημόσιες επενδύσεις από μόνες τους δεν είναι επαρκής. Νέες συνεργασίες μεταξύ Δημοσίου και του Ιδιωτικού τομέα στις τοπικές αυτοδιοικήσεις πόλης είναι ουσιαστικής σημασίας για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση να επιτευχθούν οι αλλαγές αυτές.

Δημιουργία του σωστού στρατηγικού πλαισίου για την επίτευξη επιτυχών πρωτοβουλιών είναι θεμελιώδους σημασίας. Σε τοπικό επίπεδο, θα είναι απαραίτητη η κοινή ιδιοκτησία των βασικών ηγετικών ρόλων, τόσο στο δημόσιο τομέα και στον τομέα των επιχειρήσεων, για να αποδειχθεί το υψηλότερο δυνατό επίπεδο δημόσιας δέσμευσης για την «πράσινη ψηφιακή ατζέντα» ιδίως όσον αφορά τη χρήση ψηφιακής καινοτομίας και τις ΤΠΕ για τη διευκόλυνση της συστηματικές μειώσεις εκπομπών και να δημιουργήσει μια σημαντική συμβολή στους στόχους για το 2020.

Στις δράσεις της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να βοηθήσει ειδικά τη δημιουργία νέων μορφών εταιρικών σχέσεων που θα οδηγήσουν στις επενδύσεις στις βασικές τεχνολογίες και τις πρωτοβουλίες που αναδεικνύουν το υψηλότερο δυνατό επίπεδο με τη δημόσια δέσμευση και από κοινού συμμετοχή στη χρήση ΤΠΕ για οικονομία της γνώσης με χαμηλές εκπομπές άνθρακα. Πανευρωπαϊκή ευαισθητοποίηση για τα θέματα αυτά θα πρέπει επίσης να αποτελέσει προτεραιότητα.

Το EUROCITIES προτείνει η Επιτροπή να διοργανώνει ένα εργαστήριο ως συνέχεια της υψηλού επιπέδου εκδήλωση στις 19 Μαρτίου 2009, για να εξετάσει το ενδεχόμενο νέων εταιρικών σχέσεων μεταξύ των αυτοδιοικήσεων των πόλεων, τη βιομηχανία, τις επιχειρήσεις, τις NGO’s και άλλα μέρη της κοινότητας. Θα ήμασταν πρόθυμη να προσφέρουμε την βοήθεια και την τεχνογνωσία μας.

Αποτύπωμα άνθρακα των ΤΠΕ – Πόλεις στήριξης που οδηγούν σε πρακτικές παραδείγματα

Κατά την εφαρμογή της νομοθεσίας για την εξοικονόμηση ενέργειας για τις ΤΠΕ, οι δημόσιες αρχές πρέπει να δώσουν το πρακτικό παράδειγμα. Ο δημόσιος τομέας, ιδιαίτερα οι αστικές κοινότητες, όπου η πλειοψηφία των πολιτών εργάζονται ή διαμένουν, μπορούν να υποστηρίξουν τη μετάβαση σε ένα μέλλον χαμηλών εκπομπών άνθρακα με επίδοση ως παραδείγματα τόσο για τον ιδιωτικό τομέα όσο και για τους ιδιώτες.

Αυτό μπορεί για παράδειγμα να περιλαμβάνει νέες «έξυπνες» λύσεις για την εξ αποστάσεως εργασία ή τις ενεργειακά αποδοτικής στέγασης. Μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν «πράσινες» λύσεις, π.χ. με τη βελτίωση της ψύξης των datacenters και να μειώσει την ενεργειακή χρήση τους. Συνολικά οι «πράσινες» πρακτικές έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν νέες ευκαιρίες στην αγορά για εξοπλισμό ΤΠΕ χαμηλών εκπομπών. Με τον όρο «πράσινες» δημόσιες συμβάσεις, οι πόλεις μπορούν επίσης να ενθαρρύνουν τους εταίρους τους και τις τοπικές επιχειρήσεις να ακολουθήσουν το παράδειγμα τους και έχουν ισχυρό αντίκτυπο στην υιοθέτηση αυτών των εργαλείων.

Οι ΤΠΕ χρησιμοποιούνται ήδη σε πολλές πόλεις για τη διαχείριση των συστημάτων ενέργειας στα κτίρια και στις υποδομές. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να υποστηρίξει τη μεταφορά της έμφασης από τον κεντρικό έλεγχο της κατανάλωσης ενέργειας για την εξατομικευμένη και την έξυπνη διαχείριση της κατανάλωσης ενέργειας. Αυτός ο τομέας του δυναμικού της εργασίας θα επιτρέψει επίσης στη σημαντική αύξηση για το μέλλον της πληροφορικής βιομηχανίας.

Οι πόλεις αναπτύσσουνε ένα πλαίσιο αξιολόγησης για την παρακολούθηση του αποτυπώματος άνθρακα μιας δημόσιας υπηρεσίας καθ 'όλο τον κύκλο ζωής της. Λόγω της ευρείας εμπειρίας του κόσμου όσον αφορά τις υπηρεσίες της πόλης, αυτές μικρό αποτύπωμα άνθρακα μπορούν να ασκήσουν ήπια πίεση στους άλλους ενδιαφερόμενους φορείς για να καλύψουν τη διαφορά. Πόλη υπάλληλοι διοίκησης που χρησιμοποιούν ενεργειακά αποδοτικό εξοπλισμό μπορούν επίσης να διαδραματίσουν το ρόλο των «πρεσβευτών», προβολή με χαμηλή κατανάλωση ενέργειας στο χώρο εργασίας τους σε ένα κρίσιμο αριθμό πολιτών μέρα με τη μέρα.

Η Επιτροπή θα πρέπει να υπογραμμίζουν επομένως την ανάγκη να επωφεληθούμε από τις πρωτοβουλίες της πόλης εστιάζοντας σε πράσινη πληροφορική και το αποτύπωμα άνθρακα των ίδιων δημοτικών διοικήσεων για να υποστηρίξουν τις αρχές που οδηγούν δια του παραδείγματος.

*Την μετάφραση του κειμένου έκανε ο Λάζαρος Αγαπίδης, συνεργάτης του Δήμου Ηρακλείου.

Προσθήκη νέου σχολίου